‘Seksuele voorlichting is meer dan alleen de biologielessen over condooms en de anticonceptiepil.’

leestijd: 2 minuten

Dat is waar 37 jongerenorganisaties, maatschappelijke organisaties en expertisecentra op hameren in een recent manifest op initiatief van kenniscentrum Rutgers. Ze benadrukt het belang van een bredere en inclusievere seksuele voorlichting, en het recht op goede en toegankelijke informatie over seksualiteit en relaties voor jongeren zodat zij gezonde en veilige keuzes kunnen maken.

Denk bijvoorbeeld aan het bespreekbaar maken van seksuele diversiteit, zodat jongeren leren dat seksualiteit in verschillende vormen en maten komt en dat iedereen hierin vrij is om zijn of haar eigen keuzes te maken. Ook consent is een belangrijk onderwerp, waar centraal staat dat jongeren leren wanneer zij hun grenzen moeten aangeven en waar zij op moeten letten om hun eigen grenzen te bewaken.

Seksuele voorlichting in de klas

Als leraar speel je een belangrijke rol in het bespreekbaar maken van seksualiteit. Maar hoe maak je dit onderwerp op een respectvolle en toegankelijke manier bespreekbaar?

Ten eerste is het van belang om in te spelen op de belevingswereld van jongeren. Door bijvoorbeeld de invloed van sociale media op relaties en seksualiteit te bespreken, of de impact van sexting op de privacy, wordt het onderwerp aantrekkelijker en toegankelijker. Het is belangrijk om het onderwerp op een interactieve manier te bespreken en jongeren de mogelijkheid te geven om hun eigen ervaringen te delen.

Ten tweede is het gebruik van moderne leermiddelen en interactieve methoden van groot belang om seksuele voorlichting effectief te maken. Apps, video’s en educatieve games kunnen jongeren helpen om seksuele voorlichting op laagdrempelige manier te begrijpen. De populaire aanvullende lespakketten zoals Lang Leve de Liefde, aangeboden door Soa Aids Nederland en Rutgers, zijn een goed voorbeeld van deze interactieve aanpak.

Maar het is vooral belangrijk om een veilige en respectvolle omgeving te creëren waarin jongeren zich vrij voelen om vragen te stellen en te praten over seksualiteit. Dit betekent dat de leraar een open houding moet hebben, waarbij de leerlingen voelen dat zij zich vrij kunnen uiten zonder dat zij daarop worden beoordeeld. Seksuele voorlichting kan ongemakkelijk zijn voor leraren, vooral wanneer zij onvoldoende kennis of vaardigheden hebben om deze onderwerpen op de juiste manier te bespreken. Door jezelf bij te scholen en bijvoorbeeld trainingen te volgen, vergroot je niet alleen je eigen kennis en vaardigheden, maar kun je ook beter inspelen op de vragen en behoeften van je leerlingen. 

Een laagdrempelige online cursus of webinar kan je op weg helpen naar een veilige en respectvolle omgeving waarin je beter kunt inspelen op de vragen en behoeften van leerlingen over seksualiteit. 


Kennis van het kindertemperament wordt door pedagogen wel gezien als hét middel om jonge kinderen te begeleiden en op te voeden. Wil van Houwelingen – een doorgewinterd pedagoge – is een meester in het waarnemen en hanteren van de temperamenten van kinderen, op basis van Steiners temperamentenleer.

Grenzen, wensen en consent op de basisschool

Het aangeven en vragen naar grenzen en wensen, ofwel consent begint al op de basisschool. Het kan lastig zijn om deze skills op een goede manier aan te leren aan je leerlingen. Vroeg geleerd is oud gedaan, dat geld hier ook, maar hoe leer je leerlingen in het primair onderwijs over consent?