Loopbaanoriëntatie en –begeleiding (LOB) is een belangrijk onderdeel van het vmbo-onderwijs. Als docent ben jij medeverantwoordelijk voor het begeleiden van je leerlingen als het gaat om deze oriëntatie. De meeste leerlingen vinden het toch wel lastig om erachter te komen wat ze graag zouden willen doen als vervolgopleiding of beroep. Om je hierbij te helpen hebben we 5 tips op een rijtje gezet onderbouwd door internationaal onderzoek die belangrijk zijn om je leerlingen zo krachtig mogelijk te begeleiden naar hun verdere studieloopbaan.
Als docent is het belangrijk dat je jouw leerlingen stimuleert om zelf het werk of studieveld in te gaan. Motiveer ze om opleidingen te zoeken die ze interessant lijken, geef ze de ruimte om meeloopdagen en snuffelstages te doen. Daarbij is het goed als de leerlingen zelf actief het beroepenveld kunnen ervaren. Niet alleen meekijken, maar echt even meedoen om te voelen hoe het is om een bepaald beroep te doen.
Voorbeeld: Mischa geeft LOB op een vmbo-school en probeert ervoor te zorgen dat al zijn leerlingen actief opzoek gaan naar opleidingen. Ook kijkt hij mee waar zij mogelijk snuffelstages kunnen volgen. Soms volgen ze zelfs een snuffelstage bij hem om te kijken of werken in het onderwijs bij ze past.
Tip: Op websites als de nationaleberoepengids.nl en studiekeuze123.nl kunnen leerlingen allerlei opleidingen, beroepen en vacatures zien, maar ook beroepskeuzetesten doen en opleidingen vergelijken.
Als docent kan je veel doen met LOB, maar als school meer. Kijk of je samen met de hele school een doorlopende LOB-lijn kan opzetten waardoor het geïntegreerd wordt tijdens meerdere lessen.
Voorbeeld: Op de vmbo-school van Elisa zijn de mentoren sinds dit jaar begonnen met het geven van een doorlopende LOB-lijn. Er is per jaar laag vastgesteld hoeveel uren de leerlingen mogen besteden aan activiteiten die hen helpt te oriënteren op een loopbaan. In de eerste klas gaat het meer over het ontdekken van je kwaliteiten, terwijl er in de derde en vierde meer snuffelstages en open dagen worden bezocht.
Tip: Als je meer wilt leren over het ontwerpen van een LOB-curriculum volg dan deze training van Loopbaangroep ‘Ontwerpen van een LOB-curriculum‘.
Het reflecteren samen met je leerlingen is een mooie stap naar meer zelfkennis en eigenaarschap. Probeer LOB-ervaringen zoals een snuffelstage te combineren met een reflectieopdracht, bijvoorbeeld in de vorm van een presentatie of een jaarlijks individueel LOB-gesprek. Zo kun je kijken waar een leerling staat en wat voor doelen er gesteld kunnen worden.
Voorbeeld: Marianne geeft haar leerlingen de mogelijkheid om aan het begin van het schooljaar een snuffelstage te doen waar ze dan een presentatie over mogen geven. Later in het jaar houdt ze ook individuele LOB-gesprekken met de leerlingen. Ze biedt haar leerlingen dan de opdracht ‘Reflecteren: de STARRT-methode‘ aan van het Expertisepunt LOB. Vaak merkt ze dat de snuffelstage in het begin van het jaar bijdraagt aan het stellen van heldere doelen aan het einde van het jaar.
Ouders zijn ook van grote waarden bij de loopbaanontwikkeling van hun kinderen. Het is als school dan ook een goede stap om ouders te betrekken bij dit proces en te stimuleren om het gesprek aan te gaan met hun kinderen. Besteed ook aandacht aan de mogelijke verwachtingen die de leerlingen voelen vanuit familie, vrienden of de school. Hoe kunnen ze keuzes maken die echt bij hen passen en niet gebaseerd zijn op verwachtingen van anderen?
Voorbeeld: Bij de tweejaarlijkse ouderavond op Het Groene Bergen Lyceum worden ouders actief betrokken bij het LOB-programma van de school. Ze worden gemotiveerd om het gesprek aan te gaan met hun kinderen en ook worden ze geprikkeld om na te denken over welke verwachtingen zij hebben van hun kind en hoe dat kan bijdragen aan diens LOB-keuze.
Tip: Als je meer wilt leren over het betrekken van ouders bij LOB volg dan de training van Loopbaangroep ‘Ouder-betrokkenheid bij LOB‘.
Wat leerlingen in het vmbo ook erg helpt is door ze bloot te stellen aan zoveel mogelijk informatie over opleidingen en beroepen die ze zouden kunnen doen in de toekomst. Dit vergroot het vertrouwen dat er voor iedereen een passende opleiding of een passend beroep te vinden is.
Voorbeeld: Op de school van Hamza organiseren ze elk jaar een studie- en banenmarkt waar leerlingen kunnen praten met oud-leerlingen en studenten over studie en beroepskeuzes.
Tip: Neem ook eens een kijkje bij het expertisepunt LOB voor het stellen van vragen, ondersteuning en handige tools. Begin bijvoorbeeld met de LOB-scan om de kwaliteitsborging van LOB te waarborgen.
Krachtige LOB op het vmbo is van belang om leerlingen zo goed mogelijk voor te bereiden op toekomstige opleidingen en beroepen. Actieve ervaringen tijdens korte stages, een doorgetrokken LOB-lijn op school, heldere reflectie, betrokken ouders, bewustwording van verwachtingen en een zo breed mogelijk beeld vormen van het opleidingen- en beroepenveld maken LOB een verdiepend en doordacht onderdeel van je onderwijs.