leerling(participatie) & Burger(schap)

Scholen hebben de handen al vol aan het voldoen aan het normale lesprogramma. Maar onderdeel van de pedagogische opdracht is ook om grote termen als ‘burgerschap‘ en ‘verantwoordelijk deelnemer aan de samenleving‘ invulling te geven. Leerlingen betrekken bij het onderwijs en leren oog te hebben voor aspecten die de klas overstijgen vormen daarin het vertrekpunt. Dat kan gaan om de leerlingenraad, maar ook over omgangsregels of het organiseren van feesten en andere activiteiten.

Talentontwikkeling & excellentie

Goed leraarschap is waardengestuurd en ingebed in drie doeldomeinen van het onderwijs: Kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming. Leerlingen willen ‘gezien’ worden en ‘op niveau’ worden aangesproken; ze willen deugen! Dat vraagt meer dan onderwijs dat gaat ‘van-les-naar-les’, waarin vooral de docent aan het werk is. Het vraagt ‘top-down-management’: ruimte voor leerlingen die actief willen leren vanuit een kritische, onderzoekende houding.

De lastige klas

Een lastige leerling laat zich meestal niet eenvoudig leiden. En een hele klas die in de contramine schiet kan het een docent flink moeilijk maken. Vaak proberen we het gedrag zelf bij te sturen, zonder goed naar de oorzaken te kijken. En wat voor de ene docent een incident lijkt is voor de ander een terugkerend probleem. Structureel lastig gedrag is een zaak die de hele school aangaat; docenten, schoolleiding én leerlingen. De aanpak vraagt consequent handelen door alle betrokkenen, afgestemd op de praktijk.

De leerlingbespreking; wat je zegt ben je zelf

Leerlingbesprekingen verlopen lang niet altijd volgens een duidelijk plan van aanpak. De aantallen leerlingen maken ook dat er onvoldoende tijd is om uitgebreid bij iedere leerling stil te staan. Hoe kom je dan verder dan wat losse opmerkingen? Ja, het gaat goed. Maar ook bij succes is bijstelling van persoonlijke leerdoelen gewenst. Wat wordt er eigenlijk concreet met de bevindingen gedaan? Wie pakt het op? En hoe wordt de voortgang gevolgd, ook als daar anderen dan de docent bij betrokken zijn? De praktijk leert dat er vaak geen duidelijke afspraken zijn tussen alle betrokkenen bij het leerproces van individuele leerlingen.

Gesprekstechniek

Dagelijks voeren we vele gesprekken. Praatjes en gesprekken, leuke en lastige gesprekken, met leerlingen, ouders en collega’s. Weten wanneer je moet spreken of zwijgen is niet altijd duidelijk. Het voeren van een goed gesprek draagt bij aan de relatie tussen docent en leerlingen. En speelt daarmee een rol in de kwaliteit van het onderwijs. Een gesprek is meer dan de boodschap. Naast de inhoud spelen de onderliggende emoties en de interactie tussen de gespreksdeelnemers een belangrijke rol. Het leren herkennen van die lagen en ze actief in te zetten helpt bij het laten slagen van een gesprek.

Positieve groepsvorming

Hoe maak ik een veilige groep waar door iedereen geleerd kan worden?Wat is een groep eigenlijk? En hoe wordt een groep een veilige leeromgeving? Hoe herken ik de onderstroom? Welke invloed heeft een nieuwe leerling in de klas? Je staat als docent dagelijks voor een groep. De praktijk is dat we vaak te weinig vat hebben op de vorming en het veiligheidsgevoel van een groep. Dat belemmert het leerproces en kan zelfs voor uitval van leerlingen of de docent zorgen. De ervaring leert dat iedere groep dezelfde fasen van ontwikkeling doorloopt. Kennis en inzicht in die fasen helpen docenten in de dagelijkse omgang met wisselende groepen, van vroege tot late adolescentie.

Coaching pedagogisch-didactisch effectief

Ben ik de leraar die ik wil zijn? Waar vind je weer inspiratie en passie voor het vak? Wat doe je met die lastige klas? Vragen die niet over de lesinhoud gaan, maar over de rol van de docent. Iedereen twijfelt vroeg of laat over de eigen rol en aanpak. Ben ik wel de leraar die ik wil zijn? Hoe zorg ik dat ik niet steeds opnieuw in dezelfde situatie belandt? Kan ik mijn stijl van werken verbeteren? En hoe doe ik dat dan?

De pit van pedagogisch vakmanschap

Lesgeven is meer dan de vakmatige inhoud en de didactiek. Leerlingen geven regelmatig aan dat de omgang met een docent bepalend is om lol in het leren te krijgen én te houden. Daar komen vaardigheden bij kijken die je niet alleen uit de boeken haalt. Praktijkervaring is cruciaal om aan te leren voelen wanneer je welk repertoire inzet. Vanuit persoonlijke eigenschappen en gewoontes reageert iedere docent anders op leerlingen en klassen. Het verschil wordt vaak gemaakt door goed te kunnen luisteren naar wat er leeft en daarop in te spelen. Zonder de verbinding te verliezen beweeg je soms mee, en duw je soms terug. Door te prikkelen, te spiegelen of te reflecteren creëer je zo een krachtige leeromgeving waarbij iedereen in de groep bij de les blijft.

De Didactische Week: Twaalf Dagdelen & Een Trendverslag Als Afronding

In een didactische week wordt een groep van zes docenten gedurende een hele week van het begin van de dag tot aan het eind van de dag door mij intensief begeleid. Een docent bereidt samen met de trainer de les voor, voert vervolgens die les samen uit en bespreekt de les na. Dit levert tips en feedback op die de docent de volgende les toepast en waar de trainer dan weer bij is. De feedback wordt tevens ook schriftelijk weergegeven in de vorm van een verslag. Op deze manier leert een docent hoe hij/zij kan leren omgaan met verschillen in de klas, actieve leerlingen krijgt, klassenmanagement goed organiseert, etc.

Pedagogisch Didactische Vaardigheden: Training, Coaching, Lesobservatie

Verbreding en verdieping van het repertoire; werkvormen en klassenmanagement (lesorganisatie) die bijdragen aan pedagogische relatie, motiveren en activeren van leerlingen, formatieve evaluatie en toetsing, differentiëren. Het betreft hier een training/coaching traject op maat, die tijdens het traject altijd herzien en bijgesteld kan worden.

Motiveren door differentiëren

Eenheid in verscheidenheid. Dat motto geldt steeds vaker in het onderwijs. Ruimte geven aan de verschillen om gezamenlijk tot een beter resultaat te komen. Afstemmen op die verschillen gaat verder dan differentiatie in inhoud en proces. Juist de variatie in sociale achtergrond en groepsdynamiek spelen een belangrijke rol bij het tot stand komen van een leerklimaat. Verschil in waarden, in ontwikkelingsfase, in afkomst en in leerstijl kunnen bijdragen aan het leren van elkaar. Juist het kennismaken met elkaars verschillen kan leiden tot een krachtige leeromgeving waar leerlingen niet alleen van de docent leren, maar ook van elkaar.

Leidinggeven aan teamleren en teamontwikkeling

Dit traject is bedoeld voor teamleiders die met hun team aan de slag willen om samen de kwaliteit van het onderwijs te verhogen. Het leiderschap is hierbij gericht op het laten leren van en met elkaar, de kwaliteiten binnen het team optimaal te gebruiken en opbrengstgericht te gaan werken.

Ontwikkeling en versterking van de professionele cultuur

Uit onderzoek blijkt dat driekwart van de veranderingen die worden ingezet, niet werkt. Emoties, gevoelens, sentimenten, persoonlijke betrokkenheid en het gedrag van mensen dat hieruit voortkomt, laten zich niet gemakkelijk beheersen. Culturen in organisaties als scholen, ontstaan vaak onbewust.