Verbinding creëren in leiderschap: samenwerken en netwerken om isolatie te voorkomen

leestijd: 4 minuten

Leiderschap in het onderwijs kan soms een eenzame taak lijken. Gelukkig zijn er verschillende strategieën die kunnen helpen om gevoelens van isolatie te verminderen. Door sterke netwerken met collega’s op te bouwen en een cultuur van samenwerking binnen je school te stimuleren, kun je een gevoel van verbondenheid en steun creëren.

Als schoolleider draag je veel verantwoordelijkheid en kun je soms het gevoel krijgen dat je er alleen voor staat. Dit kan leiden tot gevoelens van isolatie, vooral wanneer je voor moeilijke beslissingen staat of te maken hebt met uitdagingen die uniek zijn voor jouw rol. Gelukkig zijn er manieren om dit te doorbreken.

1. Verbind je met andere schoolleiders:

Een van de beste manieren om eenzaamheid te verminderen, is door contact te leggen met collega-leidinggevenden. Sluit je aan bij professionele netwerken, zowel lokaal als nationaal. Denk aan organisaties voor schoolleiders, waar je gelijkgestemden kunt ontmoeten en ervaringen kunt delen.

Na een lange dag vol vergaderingen en het managen van verschillende schoolzaken, voelde basisschooldirecteur Johan zich vaak geïsoleerd. “Als schoolleider heb je niet altijd collega’s binnen je eigen school waar je je zorgen mee kunt delen,” zegt hij. Maar nadat hij zich aansloot bij een regionaal netwerk van schoolleiders, veranderde er veel. “Het was alsof er een last van mijn schouders viel toen ik besefte dat we allemaal met dezelfde problemen worstelen. Die bijeenkomsten brachten niet alleen praktische oplossingen, maar gaven me ook het gevoel van saamhorigheid dat ik lang gemist had.”

3. Bezoek conferenties en workshops:

Conferenties bieden een geweldige kans om je netwerk uit te breiden en tegelijkertijd je leiderschapsvaardigheden te ontwikkelen. De uitwisseling van kennis en ervaringen tijdens deze evenementen kan helpen om je zelfvertrouwen te vergroten en je professionele eenzaamheid te verminderen. Bovendien kunnen de contacten die je hier legt, een blijvende steunpilaar vormen in je carrière. Voor schoolleiders in het onderwijs zijn de belangrijkste het AVS-congres en het VO-congres.

2. Maak gebruik van online gemeenschappen:

Naast fysieke netwerken bieden online platforms steeds meer mogelijkheden om je te verbinden met collega’s. Er zijn talloze forums, sociale mediagroepen en platforms waar je vragen kunt stellen, ideeën kunt uitwisselen en steun kunt vinden. Bekijk bijvoorbeeld eens deze Facebook-groep voor basisschooldirecteuren, met bijna 3.000 leden. Deze platforms kunnen waardevolle bronnen zijn om snel advies te krijgen, en ze zijn toegankelijk waar en wanneer je dat nodig hebt.

Rector Linda ontdekte tijdens de coronapandemie de kracht van online platforms. “Ik had dringend advies nodig over het opzetten van een hybride lesprogramma en kreeg binnen een uur reacties van andere schoolleiders via een Facebook-groep,” vertelt ze. “Het voelde alsof ik een netwerk van experts tot mijn beschikking had, altijd klaar om te helpen. En het mooiste is dat ik op elk moment kan inloggen en ideeën kan uitwisselen, zelfs midden in de nacht als een probleem me wakker houdt.”

Het opbouwen van samenwerkingsrelaties

Naast het versterken van externe netwerken, is het van cruciaal belang om binnen je school een cultuur van samenwerking te bevorderen. Dit kan niet alleen je eigen gevoelens van isolatie verminderen, maar ook bijdragen aan een gezondere, productieve werkomgeving voor je team.

1. Organiseer regelmatige dialoogmomenten:

Het kan lonend zijn om regelmatig open gesprekken te organiseren met je leraren en ander personeel. Dit kunnen informele koffiemomenten zijn, maar ook meer gestructureerde bijeenkomsten. Het doel is om een ruimte te creëren waar iedereen zijn of haar ideeën, zorgen en successen kan delen. Een persoonlijke connectie opbouwen met je team versterkt niet alleen het vertrouwen, maar maakt jou als leider ook benaderbaarder.

Conrector Ricardo begon op zijn school met het organiseren van maandelijkse koffiesessies. “In het begin was het even wennen,” vertelt hij, “maar naarmate het vertrouwen groeide, werden deze momenten echt waardevolle ontmoetingen.” Leraren voelden zich steeds meer gehoord en deelden openlijk hun ideeën en zorgen. “Een van de leraren suggereerde een nieuwe aanpak voor oudercommunicatie, die we vervolgens als team hebben uitgewerkt. Zo’n idee was misschien nooit naar voren gekomen in een formele vergadering, maar tijdens zo’n informele setting kwam het echt tot bloei.”

2. Stimuleer samenwerking onder het personeel:

Wanneer leraren en andere medewerkers samenwerken, ontstaat er een sterker gevoel van gemeenschap. Creëer kansen voor je team om samen te werken aan projecten, bijvoorbeeld door werkgroepen op te zetten die zich richten op specifieke onderwijsdoelen. Door teamwerk te stimuleren, moedig je niet alleen samenwerking aan, maar deel je ook de verantwoordelijkheden, wat de druk op jou als leider kan verlichten.

3. Betrek leerlingen bij het proces:

Soms kan het betrekken van leerlingen bij de besluitvorming leiden tot verrassende inzichten. Regelmatige gesprekken met leerlingenraden of focusgroepen kunnen helpen om de school als geheel te verbeteren. Dit zorgt voor een inclusieve cultuur waarin iedereen zich gehoord voelt, wat bijdraagt aan een positief schoolklimaat.

Praktische tips

Plan je netwerkactiviteiten: Reserveer tijd in je agenda voor regelmatige contacten met andere schoolleiders. Dit kan zowel formeel (netwerkbijeenkomsten) als informeel (een kop koffie met een collega) zijn.

Maak ruimte voor samenwerking: Geef je team tijd en ruimte om samen te werken. Dit kan door tijd vrij te maken in het rooster of door speciale samenwerkingsdagen te organiseren.

Wees transparant: Door open te communiceren over je eigen uitdagingen en successen, kun je een cultuur van wederzijds vertrouwen en samenwerking creëren. Dit moedigt anderen aan om hetzelfde te doen.

Blijf leren: Door jezelf te blijven ontwikkelen, blijf je gemotiveerd en kun je de uitdagingen van het leiderschap beter aan. Dit kan door middel van cursussen, workshops of coaching (waar je ook gelijk weer in contact komt met andere onderwijsprofessionals.

Leiderschap hoeft niet eenzaam te zijn. Door sterke netwerken op te bouwen met collega-leiders en een cultuur van samenwerking binnen je school te bevorderen, kun je gevoelens van isolatie verminderen. Uiteindelijk draagt dit niet alleen bij aan jouw welzijn, maar ook aan een beter functionerende school. Het draait allemaal om verbinding – zowel buiten als binnen de schoolmuren.

Scholingen over schoolleiderschap