Met het tekort aan medewerkers in het onderwijs is het belangrijker dan ooit om te investeren in talentmanagement, zodat je team energiek en betrokken blijft. Maar hoe pak je dat aan, zeker als tijd schaars is? Stichting Prodas laat zien hoe zij dit succesvol doen, met praktische tips van personeelsadviseurs Jolanda van Loon en Marjolein Nollen.
De scholenstichting Prodas bestaat uit 22 basisscholen, inclusief één school voor speciaal basisonderwijs. Bij Prodas geloven ze in de kracht van samen en kijken ze met een bredere blik naar ontwikkeling. Prodas biedt een werksfeer waarin eigenheid, talenten en samenwerking worden gestimuleerd. Alle medewerkers worden ondersteund door coaching en regelmatige gesprekken met leidinggevenden. Het resultaat? Vrolijke, energieke medewerkers die zich betrokken voelen bij hun werk.
Alle medewerkers van Prodas, ook de nieuwe leerkrachten, krijgen toegang tot een speciale werkplezier-website. Hier vinden ze zowel persoonlijke als professionele tips om hun werkplezier te vergroten. Nieuwe leerkrachten starten met een Talenten Motivatie Analyse, waarmee hun talenten en drijfveren worden vastgesteld. Deze informatie wordt vervolgens naast de gewenste competenties gelegd, zodat persoonlijke groei en ontwikkeling worden bevorderen. Ook is er is een bijzondere focus op het ondersteunen van startende leerkrachten via het ‘Lerend Netwerk: Startende leerkracht’, dat tweemaal per jaar plaatsvindt.
De Prodas Academie biedt een breed scala aan professionaliseringsactiviteiten, van coaching tot e-learning . “We merken dat vooral de mogelijkheid om met een externe coach te praten populair is,” vertellen Jolanda en Marjolein. “Op onze website kunnen medewerkers verschillende coaches vinden, zodat ze iemand kunnen kiezen die het beste aansluit op hun persoonlijke behoeften. Of het nu gaat om balans tussen werk en privé of het vergroten van werkplezier, alles kan vertrouwelijk worden besproken tijdens deze loopbaangesprekken.” Prodas vergoedt 75% van de kosten voor de eerste coachingsgesprekken. Als een medewerker intensievere coaching nodig heeft, worden er samen afspraken gemaakt over de verdere vergoeding.
Een hindernis waar jouw school tegenaan kan lopen is natuurlijk tijd. Met de volgende 6 tips zorg jij ervoor dat er met kleine veranderingen al ruimte wordt gecreëerd voor het welzijn van je medewerkers. Zoals Prodas laat zien: het geduld dat je hierin investeert, betaalt zich dubbel en dwars terug in tevreden en gemotiveerde medewerkers.
Ook bij Prodas schiet tijd vaak tekort. “Plan aan het begin van het schooljaar elke maand een moment in om stil te staan bij het welzijn van je team,” adviseren ze. Deze meetings helpen om tijd te reserveren en bieden schoolleiders de kans om met elkaar te sparren over personeelszaken. Het is verleidelijk om deze momenten weg te schuiven als de werkdruk toeneemt, maar juist daarom is het belangrijk om prioriteit te geven aan het welzijn van je team. Heb je toch de neiging om ‘belangrijkere’ zaken over deze meetings heen te plannen? Bedenk je dan dat er nog meer tijd verloren gaat wanneer jouw medewerkers uitvallen en naar vervanging moet worden gezocht.
Jolanda en Marjolein raden aan om te beginnen met het inschakelen van externe coaches. “Dit is het meest gebruikte onderdeel binnen Prodas,” vertellen ze. Een veelgehoorde zorg van schoolleiders is dat medewerkers tijdens coachinggesprekken ontdekken dat ze niet meer op hun plek zitten. Toch is het beter om deze knelpunten tijdig aan het licht te brengen, zodat langdurige onvrede en uitval worden voorkomen. Coaching maakt problemen bespreekbaar en helpt medewerkers bewuste keuzes te maken, ook als dat betekent dat ze een andere richting kiezen.
“In deze tijd van arbeidskrapte nemen veel scholen nieuwe medewerkers aan zodra de kans zich voordoet, zonder eerst te kijken naar de ontwikkelingsmogelijkheden. Door kritisch te kijken naar de groei van zowel huidige als nieuwe medewerkers, kun je uitval beperken en mensen behouden. Voorkomen is altijd beter dan genezen,” aldus Jolanda en Marjolein.
Breng de talenten en drijfveren van je medewerkers in kaart. Dit kan via coachinggesprekken, maar ook tijdens de jaarlijkse functioneringsgesprekken. Heb jij zelf niet genoeg tijd of expertise om jouw medewerker goed te kunnen helpen? Juist dan is een coach een uitkomst. Bij Prodas bieden ze diverse coaches aan, zoals op het gebied van hoogsensitiviteit of werkplezier. Door verschillende specialismen aan te bieden, naast jouw eigen kennis en kunde, vergroot je de kans dat iedere medewerker de juiste ondersteuning krijgt.
Bij veel onderwijsprofessionals heerst er een taboe op het bespreken van werkplezier op de werkplek. Als schoolleider of directeur kun je hier een actieve rol in spelen door medewerkers te stimuleren om hierover in gesprek te gaan. Doe dit niet alleen wanneer een medewerker huilend bij je binnenstapt of zelf met een uitgebreid ontwikkelplan komt. Juist de stille medewerkers hebben vaak baat bij extra aandacht. Door regelmatig in te checken en te vragen hoe het echt met hen gaat, kun je tijdig aankaarten welke mogelijkheden er zijn voor hun ontwikkeling en voorkom je dat problemen onopgemerkt blijven. Alleen al laten zien dat je hen ziet en serieus neemt, kan een groot verschil maken.
Ben je klaar voor de volgende stap? Overweeg dan om talentontwikkeling een verplicht onderdeel te maken binnen je school. Bij Prodas hebben ze dit gedaan door medewerkers te verplichten om jaarlijks een minimaal aantal uren te besteden aan hun professionele ontwikkeling. Dit wordt ondersteund door een online omgeving waarin e-learning modules beschikbaar zijn als vast onderdeel van het professionaliseringsprogramma.
Door het te verplichten, maar je duidelijk dat persoonlijke groei prioriteit heeft, ook in drukke tijden. Het helpt medewerkers om hun werk goed te blijven doen en motiveert hen om zich verder te ontwikkelen. Natuurlijk vraagt dit wel om de juiste ondersteuning: als je het verplicht stelt, zorg er dan ook voor dat medewerkers de tijd en ruimte krijgen om hier serieus mee aan de slag te gaan.
Bij Prodas delen ze hun succesverhalen zowel intern als extern, onder andere in hun vacatures. Dit kan in eerste instantie voelen alsof je de concurrentie helpt, zeker in een krappe arbeidsmarkt. Maar het tegenovergestelde is vaak waar: door open te zijn over je aanpak trek je juist gemotiveerde medewerkers aan die graag in een positieve omgeving willen werken. Daarnaast inspireer je andere scholen om ook in te zetten op talentontwikkeling, wat uiteindelijk het hele onderwijs ten goede komt. Zoals de Staat van het Onderwijs 2024 benadrukt: we moeten samenwerken om het onderwijs te verbeteren.