Scholen aan zet: verminder de stress van leraren!

leestijd: 4 minuten

Leraren ervaren steeds meer stress en burn-out, maar de oplossing voor dit probleem ligt niet alleen bij hen zelf. Scholen en hun leiderschap moeten actief stappen ondernemen om een gezondere en meer ondersteunende werkomgeving te creëren waarin leraren kunnen floreren. Wat kunnen scholen doen om deze verantwoordelijkheid op zich te nemen?

Een gezondere werkcultuur begint bij leiderschap

De druk die leraren voelen is vaak het gevolg van factoren buiten hun directe controle, zoals hoge werkdruk, administratieve lasten en een gebrek aan ondersteuning. Hoewel leraren worden aangemoedigd om goed voor zichzelf te zorgen, is dit slechts een deel van de oplossing. Het begint bij de schoolleiding, die een cultuur kan creëren waarin het welzijn van het onderwijspersoneel een prioriteit is.

Een eerste stap is het tonen van oprechte betrokkenheid bij de mentale gezondheid van leraren. Dit betekent niet alleen aandacht besteden aan werkdruk en planning, maar ook actief investeren in manieren om het werkplezier te vergroten en stress te verminderen. Zorg ervoor dat leraren zich gezien en gehoord voelen door regelmatig in gesprek te gaan over hun behoeften en uitdagingen.

Voorbeeld: Organiseer een jaarlijkse leraren-welzijnsdag waarop leraren diverse activiteiten en workshops kunnen volgen die kunnen helpen om te ont-stressen en veerkrachtiger te worden.

Beleid voor het voorkomen en verminderen van stress

Om langdurige verandering te bewerkstelligen, is het van cruciaal belang dat scholen beleid implementeren dat gericht is op het welzijn van hun medewerkers. Het is van belang om aan te sturen op structurele veranderingen die ook een preventief effect hebben. Hier zijn enkele praktische stappen die scholen kunnen nemen:

Verminder administratieve taken: Administratieve taken kunnen een grote bron van stress zijn voor leraren. Door bepaalde taken te automatiseren of ondersteuning aan te bieden, zoals administratieve assistenten, kunnen leraren meer tijd en energie besteden aan hun kerntaak: lesgeven.
Flexibele werktijden: Bied ruimte voor flexibele werktijden of thuiswerkdagen voor taken die niet per se op school uitgevoerd hoeven te worden, zoals het voorbereiden van lessen of het beoordelen van werk. Dit geeft leraren de kans om hun werk beter te balanceren met hun privéleven.
Duidelijke grenzen stellen: Help leraren door het instellen van duidelijke werkuren en het ontmoedigen van werk buiten deze uren. Veel leraren voelen de druk om altijd ‘aan’ te staan, wat uiteindelijk kan leiden tot burn-out. Door een cultuur te creëren waarin rust en herstel worden gewaardeerd, help je leraren om hun grenzen te bewaken.
Mentale gezondheid op de agenda zetten: Organiseer workshops en trainingen over stressmanagement en mentale gezondheid, niet alleen voor leraren maar voor het gehele team. Het normaliseren van gesprekken over mentale gezondheid kan het taboe doorbreken en leraren helpen om tijdig hulp te zoeken.

Tip: Er zijn diverse digitale tools om leraren te ondersteunen met administratieve taken. De meeste platforms werken ook met AI waardoor bijvoorbeeld lesvoorbereiding en communicatie met ouders nog makkelijker en sneller verloopt. Op 10 april is er een professionaliseringsdag voor onderwijsprofessionals die meer willen leren over het effectief inzetten van ICT op scholen.

Samenwerken aan een stressvrije school

Leraren zouden niet alleen de verantwoordelijkheid moeten dragen om hun stressniveau te managen. Effectieve oplossingen komen voort uit samenwerking tussen het hele schoolteam. Scholen kunnen bijvoorbeeld intervisiebijeenkomsten organiseren, waarin leraren hun ervaringen kunnen delen en samen naar oplossingen zoeken. Dit creëert een gevoel van gemeenschap en gedeelde verantwoordelijkheid.

Ook kunnen scholen externe experts inschakelen die kunnen helpen met het ontwerpen van een werkomgeving die stress vermindert. Denk hierbij aan het herstructureren van taken, het verbeteren van timemanagement, of het aanpassen van het beleid rondom oudercontacten. Een fris perspectief kan nieuwe inzichten bieden die helpen om een duurzamere werkomgeving te creëren.

Tip: Bij OKM onderwijs bieden ze maatwerktrajecten aan waar je samen kunt werken aan de ontwikkeling van je school. Bijvoorbeeld voor het creeeren van een professionele en gezonde werkcultuur.

De kracht van waardering en erkenning

Een van de meest effectieve manieren om stress bij leraren te verminderen, is door hen regelmatig erkenning en waardering te geven voor hun harde werk. Kleine gebaren, zoals een persoonlijk bedankje of een erkenning tijdens teamvergaderingen, kunnen een groot verschil maken in hoe gewaardeerd leraren zich voelen.

Daarnaast kunnen scholen hun waarderingsbeleid formaliseren door beloningssystemen in te voeren, zoals extra vrije dagen of de mogelijkheid om deel te nemen aan professionele ontwikkelingsprogramma’s. Het gevoel dat hun inzet wordt gezien en gewaardeerd, kan een buffer vormen tegen stress en burn-out.

Voorbeeld: Naast de lerarenkamer op een school in Drenthe hangt een prikbord waar schoolmedewerkers en leerlingen complimenten kunnen opschrijven voor leraren van de school. In de maandelijkse nieuwsbrief worden er drie uitblinkende complimenten uitgelicht.

Leiderschap door het goede voorbeeld te geven

Als schoolleider heb je een enorme invloed op de werkcultuur. Je kunt niet alleen beleid aanpassen, maar ook het goede voorbeeld te geven. Toon aan dat jij zelf ook grenzen stelt aan werk en privé, en dat het belangrijk is om tijd te nemen voor ontspanning en herstel. Door deze houding uit te dragen, geef je leraren het signaal dat hun welzijn serieus wordt genomen.

Werkplezier is een continue proces

Hoewel het aanpakken van stress bij leraren niet van de ene op de andere dag kan worden opgelost, is het een uitdaging die leiders serieus moeten nemen. Het welzijn van leraren is van direct belang voor hun prestaties en de kwaliteit van het onderwijs. Scholen die actief werken aan het verlichten van deze stress, zorgen voor een omgeving waarin niet alleen leraren, maar ook leerlingen kunnen bloeien.

Als we een verandering willen zien, moeten scholen de verantwoordelijkheid op zich nemen om niet alleen te reageren op stress, maar het proactief te voorkomen. Dit vraagt om doorlopend leiderschap, betrokkenheid en een schoolcultuur die waarde hecht aan zowel de professionele als de persoonlijke gezondheid van haar team. Uiteindelijk zijn gelukkige en gezonde leraren de sleutel tot succesvolle scholen!

Leer meer