De staat van het onderwijs: lerarentekort stijgt en is ongelijk verdeeld over scholen

Het lerarentekort raakt ons allemaal. Het ondermijnt de kwaliteit en de continuïteit van het onderwijs, en het benadeelt de leerlingen die ondersteuning het meeste nodig hebben. Het lerarentekort is echter niet overal even groot en even nijpend. De Staat van het Onderwijs 2023 toont aan dat vooral scholen met kwetsbare leerlingen, zoals scholen met een hoge achterstandsscore of scholen in het speciaal basisonderwijs, het zwaarst getroffen worden. Dit betekent dat de ongelijkheid in het onderwijs toeneemt, en dat de leerlingen die het meeste baat hebben bij goed onderwijs, daar het minste van krijgen.

Wat kun jij als schoolleider doen?

Als jij op een school werkt die ongelijk getroffen wordt door het lerarentekort, zijn er verschillende maatregelen die je kan nemen. Deze zijn zowel gericht op het vergroten van de instroom als op het bevorderen van het behoud van leraren.

Maak je school aantrekkelijk voor zij-instromers, herintreders en studenten.

Als school met een hoge achterstandsscore of in het speciaal basisonderwijs kan je door middel van financiële prikkels, zoals een hoger salaris, een studiebeurs of een bonus, maar ook door middel van inhoudelijke prikkels, zoals een uitdagend curriculum, een goede begeleiding of een sterke visie, je school aantrekkelijker maken om te komen werken.

Creër een prettig en professioneel werkklimaat.

Dit kan bijvoorbeeld door te zorgen voor extra ondersteuning, kleinere klassen en meer autonomie voor leraren, maar ook door je waardering voor je team te uiten en kansen te bieden voor hun professionele ontwikkeling. Communiceer helder, organiseer effectief en zorg voor een gezonde balans tussen werk en privé. Een goed werkklimaat kan ervoor zorgen dat leraren langer bij je blijven werken.

Bouw een actief en duurzaam netwerk met andere scholen.

Door samen te werken kunnen scholen die meer last hebben van het lerarentekort profiteren van de kennis en ervaring van andere scholen. Uitwisselingsprogramma’s en coachingstrajecten kunnen bijvoorbeeld helpen om best practices te delen of leraren te ondersteunen. Creëer een open cultuur, neem samen verantwoordelijkheid en streef naar gezamenlijke ambities.

Het lerarentekort is een complex en urgent probleem, dat vraagt om een gezamenlijke en structurele aanpak. Als schoolleider of bestuurder heb je de kans om de sector te transformeren, ook als je zelf op dit moment weinig last hebt van het lerarentekort. Laten we onze mogelijkheden benutten om de sector te diversifiëren, te professionaliseren en te inspireren, en zo het onderwijs voor alle leerlingen te optimaliseren.