De toekomst van toetsen
Met het digitaal afnemen van examens en toetsen zou het proces efficiënter en makkelijker moeten zijn. Met Digitale Leerlingvolgsystemen (DLVS) kan de ontwikkeling van de leerlingen over een langere periode worden bijgehouden in één overzicht. Maar waar moet je als leraar extra rekening mee houden? Hoe ziet de toekomst van deze digitale systemen eruit? Zorgt het juist niet voor meer werkdruk?
Digitale examens en toetsen
Inmiddels zijn alle scholen door DUO en het College voor Toetsen en Examens (CvTE) verplicht examens af te nemen met examensoftware Facet. Het biedt nieuwe mogelijkheden zoals online examineren en afname op verschillende besturingssystemen. In de periode vanaf 2011 tot nu is het systeem geëvolueerd van computer examens systeem (CES) tot een ICT-voorziening die de papieren én digitale toets- en examenprocessen van het CvTE ondersteunt. Facet zal uiteraard worden doorontwikkeld om nieuwe mogelijkheden te blijven bieden. In 2021 was het voor de coronamaatregelen beter geweest om enkel digitale examens af te nemen, maar dit behoort nog niet tot de mogelijkheden.
Controleren
Smartwatches, noisecancelling headphones en smartphones werden logischerwijs verboden, maar hoe controleer je dat wanneer leerlingen thuis digitaal examen doen? Om volledig digitale examens af te kunnen nemen, moeten er manieren zijn om te voorkomen en te controleren dat leerlingen tijdens het examen op internet ‘spieken’ of contact met elkaar hebben tijdens het examen.
Informatieplatform eindexamens
Er is in het afgelopen coronajaar al wel een digitaal informatieplatform gelanceerd om leerlingen te helpen bij hun voorbereiding op het eindexamen. Op 1 maart 2021 werd lerenvoorhetexamen.nl gelanceerd waar examenlesstof werd uitgelegd, met kennisclips voor alle vakken (op onderwerp en niveau), de recente examens digitaal gebundeld en (interactieve) webinars om leerlingen te helpen in hun voorbereiding. De verbetering van dit platform zal in de loop der jaren veel aandacht krijgen.
Alle data in één overzicht: DLVS
Toetsen en examens zijn met name op de resultaten en prestaties gericht van één moment. Door de Digitale Leerlingvolgsystemen (DLVS) kun je als leraar ook de ontwikkeling van een leerling over een langere periode in kaart brengen. De leerlingen werken met verschillende leermiddelen, waar leraren voorheen veel tijd aan kwijt waren om alle gegevens te verzamelen en samen te brengen.
Uiteindelijk zou een DLVS ervoor moeten zorgen dat dit automatisch gebeurt en dat alle gegevens worden samengebracht in één digitaal systeem. Echter kan niet alles digitaal (denk aan vakken zoals Beeldende Vorming, Techniek of Gym). Uiteindelijk gaat het om het bijhouden van de leerdoelen en het bijhouden van de manier waarop deze gerealiseerd worden. Leraren zullen toch resultaten uit niet-digitale middelen moeten invoeren, om digitaal bij te kunnen houden hoe de voortgang van de leerlingen zich ontwikkelt.
Toenemende complexiteit
Doordat je het proces van elke leerling zo goed bij kunt houden, zorgt dit er ook voor dat er meer nadruk te liggen op het individuele leerproces. In de afgelopen jaren ontstond er al steeds meer aandacht voor de verschillen tussen de ontwikkeling en leerstijlen van leerlingen, en een DLVS is daarbij een belangrijk instrument. Dit kan het voor leraren echter wel ingewikkelder maken om de lessen in te delen. De ene leerling heeft meer uitleg nodig voor onderdeel A, de andere leerlingen heeft meer uitleg nodig over onderdeel B. Daarom is het belangrijk dat er in de verdere ontwikkeling van digitale leerlingvolgsystemen aandacht wordt besteed aan de vormgeving van data.
Toepassing van artificial intelligence
Leraren moeten de informatie die zij zien, wel om weten te zetten naar concrete instructies om hun doelen te bereiken. We verwachten dat digitale leervolgsystemen bijvoorbeeld door toepassing van artificial intelligence (AI) nog beter in staat zijn de resultaten te analyseren en voorspellingen te doen, en daardoor de leraren beter van advies en concrete acties kunnen voorzien.
Privacy van leerlingen
Veel scholen vertrouwen op de privacywetgeving (AVG), die privacy in de praktijk echter overlaat aan de gebruiker zelf om toestemming te geven voor het registreren van data. Leerlingen hebben hier niet echt een keuze in. Voor scholen is het dus vooral belangrijk afspraken te maken met de leverancier van de digitale middelen: sluit duidelijke privacygaranties af in overeenkomsten met wat er wel en niet mag gebeuren met de data. De verwachting is echter wel dat dit vanuit een collectief van scholen, overheid, VO-raad, privacy-instituten en inspectie wordt aangepakt. Zeker nu het gebruik van digitale systemen in het onderwijs toeneemt.