Ontwikkel jezelf en vergroot je werkgeluk

Wanneer mensen gelukkig zijn in hun werk, zijn ze zowel fysiek als mentaal gezonder, zijn ze creatiever, productiever en innovatiever. “In de commerciële wereld betekent dat, kort door de bocht, meer geld. In het onderwijs werkt het niet zo, daar heeft werkgeluk invloed op de manier van lesgeven, de kwaliteit van de lessen, maar ook hoe je bijvoorbeeld met lastige situaties om gaat, en dus op het welbevinden van leerlingen.”

Werkgeluk, wat is dat nou eigenlijk?

Volgens Femke bestaat werkgeluk uit zes factoren: 1) waardering, 2) erkenning, 3) gezondheid (gezond en geïnspireerd werken), 4) voldoening, 5) verbondenheid en 6) ontwikkeling. Deze factoren zijn afgeleid van de pijlers zingeving, meesterschap en autonomie.

Als deze factoren kloppen voor jou, dan ervaar je werkgeluk. “Natuurlijk scoor je niet het hele jaar op alle factoren goed, maar het is een mooi uitgangspunt. Ik zeg er ook specifiek ‘voor jou’ bij want mensen denken dat gelukkig in je werk zijn soms een kunstje is. Dat betekent niet dat als je een tafeltennistafel of fruit op tafel neerzet alles goedkomt. Voor iedereen betekent werkgeluk wat anders.”

Een voorbeeld: Veel mensen streven naar autonomie, maar dit begrip betekent voor iedereen iets anders. Er is een groot verschil tussen als je het bijvoorbeeld heel fijn vindt dat iemand het voor je structureert en je hierin de vrijheid krijgt om het aan te pakken binnen die structuur óf dat je volledig zelf mag bepalen hoe je jouw taak uitvoert.

Weet waarom je iets doet

Wat je ziet is dat onderwijsprofessionals vaak niet weten wat ze kunnen of willen. Terwijl we bij leerlingen heel erg kijken naar wat hun talenten zijn en hoe je die gepersonaliseerd kan bedienen, vertelt Femke. “Het is eigenlijk heel gek dat we dat voor onszelf niet doen.”

Weten waarom je iets doet is ontzettend belangrijk als het aankomt op werkgeluk. “Waarom doe ik dit werk, deze taak, die vergadering? Wat wil ik graag bereiken? Wat is waar ik warm van loop? Voel ik mij verbonden? Hebben wij dezelfde visie? Als je je bewust bent van waarom je iets doet en of dat bij jou als mens past, dan ben je al een heel eind.” Een leven lang leren doe je om te blijven zien wat de mogelijkheden zijn van jezelf, je leerlingen en van het onderwijs. 

Jezelf blijven ontwikkelen is een belangrijke pijler voor werkgeluk. “Maar wel een ontwikkeling die past bij de persoon. Op het moment dat de plek waar jij werkt niet meer bij jou past en jij jezelf moet ontwikkelen tegen jouw eigen visie op onderwijs in, dan zul je zien dat die ontwikkeling je tegen gaat staan. Ik geloof heel erg dat iedereen gewezen moet worden op de kans om zichzelf te ontwikkelen. Soms is het door het lerarentekort lastig om hier ruimte voor te kunnen geven en nemen.

Werkgeluk en werkdruk

Op dit moment kampen veel onderwijsprofessionals met een te hoge werkdruk. “Werkdruk is continue het gevoel hebben dat je het druk hebt, dat je stress hebt, dat je het niet af krijgt. Als je het werk nooit af krijgt, dan voel je je ook niet gewaardeerd en erkend, want je voelt je dan niet voldaan, daar komen de factor voldoening bij kijken. Uiteindelijk heeft werkdruk effect op je gezondheid.” Het is daarom extra belangrijk om in goed contact te blijven met je leidinggevende en wanneer het je te veel wordt dit aan te geven. Maar vooral ook aan te geven wat je nodig hebt en wat je wél kunt.

Tip: schrijf aan de hand van de zes factoren van werkgeluk op hoe je je voelt. Bijvoorbeeld: hoe verbonden voel jij je met jouw school? Krijg je voldoende erkenning of waardering binnen jouw organisatie? Door te reflecteren en deze vragen kritisch aan jezelf te stellen, krijg je mogelijk andere inzichten.

Ontwikkelgesprekken

Maar zorg je als leidinggevende voor genoeg aandacht voor werkgeluk? Werkgeluk is belangrijk voor een goede relatie tussen jou en je leidinggevende. Tijdens de ontwikkelgesprekken kan je beginnen met het bespreken van de zes factoren van werkgeluk.

Het is belangrijk dat je jouw leidinggevende meewerkt aan jouw ontwikkeling en loopbaan. “We zijn natuurlijk genoodzaakt om mensen binnen de organisatie te houden, maar we zijn nog meer genoodzaakt om mensen in het onderwijs te houden. Binnen vijf jaar na de opleiding vertrekt een derde van de leerkrachten uit onderwijs. Dat zegt heel veel over hoe leraren begeleid en ondersteund worden.”

Tip: noem de functioneringsgesprekken niet meer zo, maar noem ze ontwikkelgesprekken. Dat klinkt toegankelijker en het is gericht op ontwikkeling, vooruitgang in plaats van beoordeling.

Quick-wins

Als je gaat beginnen met het werken aan de zes factoren van werkgeluk zijn er een aantal quick wins te behalen, bijvoorbeeld in de factor gezondheid. Zo kun je snel en makkelijk een verschil maken:

1. Is er gezonde lucht in de school? Komt er genoeg frisse lucht binnen?
2. Hebben de medewerkers comfortabele stoelen?
3. Is de teamkamer( of een andere ruimte in de school) ook inspirerend voor leerkrachten en onderwijsondersteuners?
4. Biedt loopbaancoaching aan. Leerkrachten leren zo over hun eigen mogelijkheden en zullen zo meer werkgeluk ervaren. De kosten van een traject vallen in het niet bij een ziek of ongelukkige leerkracht.

“Een leuke opdracht kan zijn om de medewerkers te betrekken bij het opknappen van de teamkamer. Stel de vraag; wat hebben jullie nodig om hier te kunnen ontspannen? Er zullen vast twee of drie mensen zijn die dat project op zich willen nemen. Het is een begin en een teken van waardering.”

---

---

Scholing

Gelukswandeling

De Femnomenale gelukswandeling. Je leert jezelf en elkaar beter kennen, krijgt inzicht in de wetenschap van geluk én wandelen en ontdekt wat jou (werk)gelukkig maakt