Op zoek naar de verbinding – gesprek met Simone Mark (CPC)
Goed onderwijs begint met een goede relatie tussen de leraar en het kind. Dat is het motto waarmee Simone Mark samen met Marcel van Herpen het Centrum Pedagogisch Contact (CPC) oprichtten. Hun missie? Simone: ‘Scholen bewustmaken dat alles begint bij een gezond pedagogisch klimaat. Dat betekent een omgeving waarin elk kind zich verbonden en veilig voelt. Élk kind, want iedereen doet mee.’
Daarin kunnen we als samenleving nog grote stappen maken, denkt Simone. ‘Het draait op scholen nog te vaak om resultaten en leeropbrengsten. Maar een school moet geen leerfabriek zijn, het moet gaan over de hele ontwikkeling van leerlingen en daar is een veilig pedagogisch klimaat voor nodig.
De afgelopen periode van gesloten scholen en thuisonderwijs bevestigen Simones opvattingen. ‘We hebben allemaal gemerkt hoe belangrijk de verbondenheid met leeftijdsgenoten en leraren is voor een gezonde ontwikkeling van het kind’, legt ze uit. ‘Ik hoop dat die bewustwording niet tijdelijk is, maar standhoudt.’ Zo niet, dan zal het CPC er alles aan doen om scholen blijvend bewust te maken van hun pedagogische opdracht. ‘Dat doen we met lezingen en masterclasses, maar we gaan ook bij scholen langs voor begeleiding.’
Basisbehoeften
Inmiddels werken er naast Marcel en Simone tien professionals voor het centrum. Als basis voor de trainingen en begeleidingstrajecten, beroepen zij zich op verschillende wetenschappelijke theorieën. ‘We werken o.a. vanuit de hechtings- en motivatietheorie waarbij we de drie psychologische basisbehoeften autonomie, relatie en competentie als uitgangspunt nemen.’ De opleidingen spelen een belangrijke rol in de resultaatgerichte aanpak die Simone nog te veel ziet op scholen. ‘Docenten worden sterk instrumenteel geschoold waardoor zij zich sterk ontwikkeld hebben in hun algemene didactiek, maar minder mogelijkheden hebben om pedagogisch-didactische te differentiëren.’
Gereedschapskist
Met alleen bewustwording red je het niet. ‘Scholen kunnen zich nog zo bewust zijn van hun pedagogische opdracht, de vraag is hoe ze die moeten uitvoeren.’ Daarom biedt het CPC naast lezingen, scholingen en masterclasses ook inzichten en vaardigheden waarmee docenten en bestuurders direct aan de slag kunnen. ‘Alles begint met het goede gesprek’, vertelt Simone. ‘In dialoog merk je vaak dat een relatie niet van de grond komt omdat er leerlingen verkeerd begrepen worden. Mensen zijn geneigd snel te oordelen op basis van gedrag’, legt Simone uit. ‘Beter is het om te kijken naar de behoeftes die achter het gedrag zitten.
Vervolgens moet je jezelf als docent de vraag stellen wat je in je werkwijze moet aanpassen om aan die behoefte te beantwoorden. Heeft een leerling bijvoorbeeld meer autonomie nodig of juist minder? Als je in je aanpak en aanbod iets verandert, verandert het gedrag meestal vanzelf.’ Wat in elk geval niet helpt is wat Simone de medische benadering van kinderen noemt. Ze legt uit: ‘Van alle landen hebben wij de meeste kinderen met een diagnose. We willen graag etiketjes plakken om maar een verklaring te vinden voor het gegeven dat een kind zich net anders gedraagt dan de rest. Maar wat als we in plaats van etiketten plakken nu eens kijken of de basisbehoeften van een leerling wel bevredigd worden? Vaak is er iets mis met die voorwaarde voor een goede ontwikkeling. Dan kun je nog zoveel stickertjes plakken, als je niets aan die basis doet, bereik je niets.
Digitale slag
Ondertussen heeft het CPC ook een flinke digitale slag gemaakt. ‘Wij komen van een klassieke begeleidingsvorm waarbij een team met twee begeleiders naar een school ging. Dat doen we nog steeds, maar we hebben nu ook een groot online aanbod. Van gratis webinars en podcasts tot drie online leertrajecten, zowel de individuele docent als een team of bestuur kan zich in eigen tempo ontwikkelen.’ Vaak volgen docenten en teams deels online een traject en komen de begeleiders van CPC een aantal keer op school voor de intervisiebijeenkomsten. ‘Onze volgende stap is om ons aanbod op een goede manier toegankelijk te maken en breed uit te dragen via bijvoorbeeld oo.nl.’
Simone Mark
Simone werkte jaren in het speciaal onderwijs, studeerde Ecologische Pedagogiek, gaf les in de Master SEN van het Seminarium voor Orthopedagogiek en werkt tegenwoordig als docent Pedagogisch Contact en als schoolbegeleider. Daarnaast is zij gecertificeerd trainer voor de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling. Ook werkte zij als trainer voor de Raad van de Kinderbescherming, de Ruud van Nistelrooy Foundation en de KNVB. In 2015 richtte zij samen met Marcel van Herpen Centrum Pedagogisch Contact (CPC) op.