‘Giechelen mag. Seks ís ook leuk!’

leestijd: 3 minuten

Ingewikkeld, lesgeven over relaties en seksualiteit? Helemaal niet, vinden ze op basisschool Aeresteijn. Door het thema het hele schooljaar aandacht te geven, verdwijnt het taboe en ontstaat er een veilige sfeer in de klas. ‘Het zijn zelfs mijn favoriete lessen!’

‘De grappigste vraag die me ooit is gesteld tijdens de lessen over relationele en seksuele vorming?’ Karlijn van Meggelen, leerkracht van groep 8 van basisschool Aeresteijn in Langelaar, denkt even na. ‘Een meisje wilde weten of het geen pijn doet als je je maandverbandje verwisselt. Ze dacht namelijk dat je de plakstrip tegen de vulva aan moest plakken. Ik ken haar moeder goed en weet hoe vrij zij over intieme onderwerpen praat. Toch was dit misverstand ontstaan. Zo zie je maar hoe belangrijk het om ook op school een veilige sfeer te creëren waarin alle vragen over seks en relaties kunnen worden gesteld.’

Van themaweek naar wekelijks

Samen met Pam van Veen staat Karlijn voor groep 8, die uit 36 leerlingen bestaat. Ze krijgen daarbij hulp van een mannelijke onderwijsassistent. Tot een aantal jaar geleden deed hun school mee aan De Week van de Lentekriebels: een nationale projectweek met lessen over weerbaarheid, relaties en seksualiteit. Pam: ‘Een mooi jaarlijks initiatief, maar we wilden er graag ook door het jaar heen aandacht aan geven. Zo kan het echt meer blijvende en merkbare effecten hebben. ’ Basisschool Aeresteijn had de ambitie om structureler aan de slag te gaan. Daarom kozen ze voor de Gezonde School-aanpak. Gezonde School richt zich op het vanzelfsprekend maken van een gezonde leefstijl voor elke leerling. Een gezondheidsthema – zoals Welbevinden, Voeding, Slaap maar ook Relaties en seksualiteit – komt in de hele school terug: in de lessen, in de fysieke en sociale schoolomgeving, signalering en in het schoolbeleid. Dit maakt de kans op blijvend effect het grootst.

Lekker veel lachen

Pam: ‘Op deze manier hebben wij het thema Relaties en seksualiteit nu verweven door de hele school; er is op alle niveaus aandacht voor. In de klas werken we met de Gezonde School-activiteit Kriebels in je buik, van Rutgers.’ Dit pakket bevat lessen in een doorlopende leerlijn en heeft als doel leerlingen te begeleiden bij hun seksuele ontwikkeling, met respect voor zichzelf en anderen. ‘Al onze leerlingen krijgen tussen elke vakanties door twee tot drie keer les over relaties en seksualiteit,’ neemt Karlijn het stokje over. ‘De lessen van Kriebels in je buik zijn echt klip en klaar. Dit maakt dat de lessen eenvoudig te geven zijn, ook wanneer het niet je favoriete vak is.’ Dat is het voor de twee leerkrachten van basisschool Aeresteijn juist wél. Pam: ‘Omdat het altijd gezellig is en er veel gelachen wordt.’ Karlijn vult aan: ‘Tegelijk weet je: dat wat jij ze nu vertelt is echt héél belangrijk voor ze. Dat maakt de lessen bijzonder.’

Het blijft niet bij deze lessen alleen. De school heeft de nieuwe aanpak wat betreft relationele en seksuele vorming ook vastgelegd in beleid, er wordt weleens een ouderavond over het thema georganiseerd en om te weten te komen of leerlingen met bepaalde zorgen of vragen rondlopen, staat er het hele jaar een vragenbox in de klas. Daar kan anoniem een briefje in worden gestopt.

Praten over seks: heel normaal

De aanpak van Gezonde School heeft zijn vruchten afgeworpen op Aeresteijn, stelt Karlijn: ‘Natuurlijk wordt er nog altijd graag gegiecheld bij het onderwerp – en dat mag, zeg ik altijd, seks ís ook leuk – tegelijk vindt iedereen het tegenwoordig heel normaal om erover te praten. Er is een veilige sfeer ontstaan waarin leerlingen zich vrij voelen om vragen te stellen. En anders is er de vragenbox nog. Maar daar wordt vrijwel geen gebruik meer van gemaakt. Een goed teken!’

De twee leerkrachten hebben een slimme manier om de lading van de lessen af te halen. ‘Als we het bijvoorbeeld over geslachtsdelen gaan hebben,’ vertelt Pam, ‘dan laten we ze eerst alle woorden opnoemen die ze ervoor kennen. Dan hebben we dat maar gehad!’ Dat de klas een mannelijke onderwijsassistent heeft, komt goed van pas. Onlangs werd de klas een keer in tweeën gedeeld. Pam en Karlijn spraken met de meisjes, hun mannelijke collega met de jongens. Karlijn ‘Ze kregen dezelfde lesstof, natuurlijk, maar deze opdeling zorgde voor extra veiligheid om bepaalde zaken aan te kaarten. Zo vroegen de meisjes om een teken dat ze ons onopvallend kunnen geven als ze plotseling ongesteld zijn geworden. Bij de jongens werd gesproken over de angst om tijdens een slaapfeestje een natte droom te krijgen.’

Taboes zijn er niet op de school in Langelaar. Grenzen wel. Karlijn: ‘Ik zeg altijd: je mag alles vragen.’ Ze schiet in de lach. ‘Maar op alles antwoorden doe ik niet!’

Tekst: oo.nl (Lotte Benard)
Delen